Meme Kanseri nasıl oluşur? Kronik bir hastalık mıdır? Nasıl anlaşılır?
Kadın memesi aslında kadının süt üretmesini sağlayan karmaşık bir organdır. Memede bebeğin beslenmesi için süt üreten bezler ve sütün meme başına taşınmasını sağlayan kanallar bulunmaktadır. Meme kanserinin esas kaynağı bu bez ve kanallardır. Buradaki hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması meme kanserine neden olur.
Meme kanserinin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Yaşlanma, genler, ailede meme kanseri öyküsünün olması, obezite, alkol ve sigara kullanımı, çocukluk ve ergenlik çağında göğüs bölgesine radyoterapi alınması, coğrafik ve sosyal faktörlerin meme kanseri riskini arttırdığı gösterilmiştir. Bunun dışında memedeki süt bezleri ve kanallar ve onlardan meydana gelen kanser hücreleri kadınlık hormonları olan östrojen ve progestronu büyümek ve çoğalmak için kullanırlar. Dolayısıyla östrojen ve progestron hormonuna uzun süre maruziyete neden olan erken adet görme, geç menapoza girme, hiç doğum yapmama veya 30 yaşından sonra doğum yapma, uzun süreli östrojen ve progestron içeren ilaç kullanma, tüp bebek tedavisi gibi nedenler meme kanseri riskini arttırır. Ancak yukarıda sayılan sebeplerin hiç biri olmadan da meme kanseri olunabilir.
Meme kanseri erken evrede yakalanırsa tedavisi mümkün bir hastalıktır. Ancak geç evrede yani diğer organlara metastaz yapmış se kronik bir hastalıktır ve tamamen iyileştirilemez.
Meme kanserinin en önemli belirtisi memede ele kitle gelmesidir. Genellikle ağrısız, sert ve yerinden oynatılamayan ve zamanla büyüyen kitlelerdir. Bunun dışında meme cildinde kızarıklık, morluk, içeri çöküntü, portakal kabuğu görünümü olması, meme başından özellikle kanlı akıntı gelmesi, meme başında çekinti, simetrinin kaybolması ve meme boyutunda ve şeklinde değişiklik meme kanserinin habercisidir. Hastalar genellikle bu şikâyetlerle başvururlar. Bunun dışında tarama amaçlı çekilen mamografiler ve meme ultrasonografilerinde de tespit edilebilir. Meme kanserinin kesin teşhisi biyopsi ve patolojik inceleme ile konur.
Meme kanseri tek bir hastalık mıdır? Alt grupları var mıdır? Bu alt grupların birbirinden farkları nelerdir?
Meme kanseri tek bir hastalık değildir, aslında onlarca çeşidi vardır. Ancak başlıca 4 alt gruba ayrılır: Luminal A, Luminal B, Her-2 pozitif ve üçlü negatif. Bu alt grupların özellikleri birbirinden farklıdır ve hepsi farklı şekilde tedavi edilirler. Örneğin Luminal A grubu östrojene duyarlı olan gruptur ve tedavisinde kemoterapiden daha çok hormonal tedavi kullanılır.
Metastatik ne demek? Metastatik meme kanseri ne demek?
Metastatik demek bir kanserin kaynaklandığı dokudan ayrılıp vücudun diğer organlarına sıçraması demektir. Metastatik meme kanseri de aynı şekilde kanser hücrelerinin meme dışına çıkıp kemik, akciğer, karaciğer gibi diğer organlara sıçraması demektir.
Türkiye ve Dünyadaki mMK oranları hakkında bilgi alabilir miyiz?
Meme kanseri Türkiye’de kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. 2013 yılı içerisinde tanı konulan her 4 kadın kanserinden 1’i meme kanseridir. Ülkemizde meme kanseri tanısı alan kadınların %45’inin 50-69 yaş arasında olduğu, %40’ ının ise 25-49 yaş aralığında yer aldığı görülmektedir. Meme kanseri evreleri incelendiğinde veri tabanında yer alan vakaların sadece %10,0’u metastatiktir.
Meme kanseri Dünya’da da kadınlarda en sık görülen kanser türüdür. 2012’de Dünya’da kanser tanısı konan her 4 kadından 1’i meme kanseridir. Tüm Dünya’da kadınların %12’si meme kanserinden etkilenmektedir. 2008 yılında tüm Dünya’da 500 000 kadın meme kanseri nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Gelişmiş ülkelerde hastaların %80’i 50 yaş üzerindedir ve %5’i tanı anında metastatiktir.
Metastatik meme kanseri ile erken evre MK arasındaki farklar nelerdir?
Erken evre meme kanseri tedavi edilebilen bir hastalıktır. Cerrahi ve gerekli vakalarda cerrahi sonrası uygulanan ilaç tedavileri ve radyoterapi ile tamamen iyileştirilebilir. Ancak tedaviye rağmen bazı erken evre meme kanseri hastaları metastaz yapabilir. Metastatik meme kanseri ise hipertansiyon, şeker gibi kronik bir hastalıktır, tamamen tedavi edilemez ancak modern tıp yöntemleri ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır.
Metastatik meme kanseri tedavisinin temel amacı nedir? Tamamen iyileştirilebilir mi?
mMK’de tedavinin amacı hastalığı kontrol altına almaktır ve hastanın aynı hipertansiyon ve şeker hastalarında olduğu gibi modern tedavi yöntemleri kullanılarak hastalığı ile birlikte kaliteli bir şekilde yaşamasını sağlamaktır. Şu anki tıbbi yöntemlerle tamamen iyileştirilemez. Ama tıbbın hızla ilerlediğini yakın gelecekte tamamen iyileştirmenin söz konusu olabileceğini belirtmek isterim.
Metastatik meme kanseri tedavisindeki ilerlemeler nelerdir?
Metastatik meme kanserinde baş döndürücü ilerlemeler olmaktadır. Hastalığın tipine göre geliştirilmiş yeni modern tıp yöntemleri her yıl kullanıma girmektedir.
mMK’de hangi tedavi yöntemleri kullanılıyor? Yeni gelişmeler nelerdir?
Meme kanserinin farklı alt tipleri olduğunu söylemiştik. Her hasta için kişiye özel tedaviler kullanılmaktadır. Kemoterapi, hormonoterapi ve radyoterapi gibi klasik tedavi yöntemleri yanında hedefleyici tedaviler, akıllı moleküller, monoklonal antikorlar, immünoterapi yöntemleri sıklıkla kullanılmaktadır.
Metastatik meme kanseri tedavisindeki yenilikçi ilaçlar hakkında görüşlerinizi alabilir miyiz?
Metastatik meme kanseri eskiden korktuğumuz ölümcül bir hastalık iken yenilikçi tedavi yöntemleri ile kontrol altına alabildiğimiz bir hastalık haline gelmiştir. Örneğin hastaların büyük bir kısmını oluşturan hormona duyarlı meme kanseri hastalarının tedavisinde artık kemoterapi uygulamaları yavaş yavaş pratiğimizden çıkmaktadır. Bu hastaların tedavisinde hormonal tedaviler ve birlikte kullandığımız hedefleyici ajanlar yaşam süresini belirgin bir şekilde uzatmıştır ve hastanın yaşam kalitesinin korunmasını sağlamıştır. Uzun yıllar bu tedavilerle hastalık kontrolü sağlanabilmektedir.
Metastatik meme kanserli hastaların karşılanmamış ihtiyaçları nelerdir?
Metastatik meme kanseri tedavisinde her ne kadar belirgin ilerleme sağlanmışsa da yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine hala ihtiyaç vardır. Kadınları büyük oranda etkileyen bu kanserin tedavisinde çalışmaları yoğun bir şekilde devam etmesi ve yan etkileri daha az ve daha etkin ilaçların bulunması gerekli ve hayatidir.
Türkiye’de kadınlar hastalıklarını neden gizliyor?
Ben İzmir’de yaşıyorum ve kadın hastalardan çok memnunum. Kadınlar daha duyarlı, erken teşhis için çaba gösteren, kontrollerini düzenli yaptıran ve doktorun önerilerini tutan insanlar. Eskisi gibi hastalığını gizleme olayları ile daha az karşılaşıyorum. Hastalığını gizleme nedenleri arasında genellikle kötü bir şey çıkar korkusu, tedavi korkusu, başkalarına yük olma korkusu gibi korkular ön planda. Ancak unutulmamalı ki bu korkular erken teşhisi ve tedavi şansını engellemekte ve eninde sonunda başvuracağınız doktorun karşısına daha kötü bir durumda çıkmanıza neden olmaktadır.
Eklemek İstediklerim
Meme kanseri ister erken evre olsun ister metastatik evrede olsun tedavisi olan bir hastalıktır. Modern tıp yöntemleri hastalara çok sayıda tedavi olanakları sunmaktadır. Meme kanserini artık korkulacak bir hastalık olmaktan çok hipertansiyon, şeker hastalığı gibi kontrol altında tutulabilen bir hastalık olarak kabul etmeliyiz.
